آغاز رانت با نرخ دستوری فولاد در بورس

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری «پایش بازار»، در حالی که همچنان بسیاری از فعالان صنعت همچنان با مشکلاتی برای تهیه فولاد مصرفی خود مواجه هستند، حالا اخبار ها حاکی ازآن است که به دستور وزیر صمت مقرر شده است نرخ فولاد به صورت دستوری تعیین شود.امری که با اعتراضات بسیاری از سوی سهام داران ،فولاد سازان ،کارشناسان وهمچنین برخی نهادها وسازمان ها ومجلس مواجه شد اسات.البته این مساله اولین با نیست که در دولت نهم سراغ فولاد می روند.چند ماه پیش نیز وزیر راه و شهرسازی از دستور رییس جمهور برای عرضه فولاد خارج از بورس خبر داده است که به گفته نیارکی ، معاون امور صنایع وزارت صنعت، “حالا که دستاوردهای سامانه بهین یاب را برای ساماندهی بازار فولاد در اختیار داریم، طرح موضوع خروج فولاد از بورس کالا، محل تعجب است و این در حالی است که برخی شرکت های فولادی با عرضه کم محصولاتشان در بورس، بخش زیادی از محصولشان را به اسم کشف قیمت و رقابتی شدن قیمت‌ها در خارج از بورس با مدل های خاص عرضه می کنند.”

البته بهانه وزیرساماندهی بازار مسکن بود جایی که سال های گذشته نتوانسته اند آن را سامانده ای کنند.الیته مشخص نیست که اگر فولاد از بورس خارج شودآیا توان نظارتی برآن وجود دارد یا بهترین فضا در این میان تیره کردن میدان دید وآزادی عمل در پیدا کردن بازاروراه های فروش است.این در حالی است که شفافیت در عرضه و تقاضای کالاها یکی از ابزارهای مهم کنترل و مدیریت بازار محسوب می شود، مشخص نیست چه دلیلی برای تلاش برخی مسئولان دولتی جهت خروج عرضه فولاد از بورس وجود دارد و چرا در این خصوص به شیوه های جهانی و لزوم جلوگیری از ملتهب شدن بازار توجهی نمی شود تا علاوه بر کنترل قیمت مسکن، جلوی فعالیت دلالان بازار فولاد و مصالح ساختمانی گرفته شود.تا علاوه بر عادی شدن جریان تولید و داد وستد در این بازار ،سایر صنایع وبازارهای مرتبط به فولاد نیز دچار التهاب ،دگرگونی وهمچنین افزایش نگرانی فعالان آن صنایع نشود.

آن موقع  اسلامی وزیرراه وشهرسازی گفته بود که همه از وضعیت فعلی عرضه فولاد ناراضی هستند.اما آیا خروج این کالای بسیار مهم از بورس کالا می تواند باعث رضایت همه شود.در این میان برخی کارشناسان معتقد هستند که”خروج محصولات فولادی از بورس کالا و بازگشت به سیستم حواله ای چیزی جز رانت به همراه ندارد از سویی اگر کاهش قیمتی نیز داشته باشد مصرف کننده از آن منتفع نخواهد شد. عرضه متناوب محصولات فولادی و کشف قیمت در بورس کالا کاهش قیمت ها را بدنبال خواهد داشت، خارج از این قاعده هر اقدامی انجام شود تأثیری در کاهش قیمت‌ها نخواهد داشت.”

البته این اولین بار نیست که در دولت دوم آقای روحانی موضوع مطرح می شود در دوران سرپرستی مدرس خیابانی نیز این موضوع مطرح شد که با مخالفت وی همراه شد. اوایل مرداد ماه سال جاری بود که سرپرست آن هنگام وزارت صمت درباره شایعه خروج فولاد از بورس گفت: سازوکار بورس برای قانون ماده ۹۶ برنامه سوم توسعه است. امروز نزدیک ۱۵ تا ۲۰ سال است که فولاد در بورس عرضه می‌شود و دولت قصد خروج فولاد از بورس کالا را ندارد. بورس یک شبکه پذیرفته شده است و کسی سعی در شل کردن سازوکار بورس را ندارد. بورس فلزات متاثر از قیمت های جهانی است، به تناسب تامین خوراک داخل، صادرات و ارزآوری هم برای ما مهم است.

اما که با آمدن وزیر جدید به  این وزارت خانه این موضوع مجددا مطرح شده است.به نظر می رسد یکی از اصلی ترین دلایل این ماجرا را در تبدیل ارز دولتی به ارزنیمایی باید جست وجو کنیم .بر اساس آمار در هنگامی که ارز دولتی به فولادسازان تعلق می گرفت تقاضای برای فولاد در بورس کلا هفته ای 300هزار تن بود که پس از تغییر سیاست تحویل ارز تقاضای به هفته ای 40هزار تن تقلیل یافت. چرا که دیگر فاصله قیمتی حدود کیلویی 5هزار تومان از بین رفته بود.اما در عین حال افزایش نرخ ارز را نیز می توان دلیل دیگری برای تاکید خروج  فولاد از بورس کالا دانست جایی که کارشناسان معتقد هستند” در حال حاضر به دلیل نوسان شدید  ارزی و افزایش نرخ ارز آزاد و نیمایی بسیاری  ازصنایع بالادستی و از صنایع پایین دستی تمایل زیادی به صادرات محصولات تولیدی خود دارند زیرا این فواصل قیمتی جذابیتهای صادراتی بی شماری را برای آنها ترسیم می کند و در برخی موارد به دلیل حمایت از صادرات کنترل دقیقی در روند صادرات صورت نمیگیرد و از سویی عزمی جدی نیز برای بازگشت نرخ ارز به سامانه نیما وجود ندارد که این موضوع به یکباره بحرانی را ایجاد میکند. ”

اگر با دقت نگاه کنیم به نظر می رسد که دلیل اصلی یا ریشه واقعی اعلام چنین طرح هایی را باید در همین بالا رفتن نرخ ارز جست وجو کرد.در حال حاضر بسیاری از تولید کنندگان مواد اولیه در کشور در گرایش های مختلف صنعتی به شدت علاقه مند هستند که محصولات خود را راهی بازارهای صادراتی کنند،چرا که به شدت از حاشیه بسیار بالایی برخوردار خواهند شد.این موضوع نه تنها در فولاد بلکه در سایر صنایع بالادستی مانند تولیدکنندگان روغن پایه مصرفی در تولید روغم موتور،تولید کنندگان نخ ودوده مصرفی در صنعت لاستیک سازی و…هم همین گونه است.به نظر می رسد در این میان برخی افراد به جای حل مساله دنبال راهکار کلیشه ای تغییر صورت مساله هستند. در عین حال چرا یکباره مسکن وبازار آن مهم شده است وطی ماه های اخیر صدای سایر صنایع مرتبط با صنعت فولاد از جمله تولیدکنندگان لوازم خانگی یا خودروسازان شنیده نشده است.همانطور که اشاره شد احساس طراحان این طرح به دنبال فضایی هستند که در آن  نه تنها نظارتی وجود نداشته باشد بلکه نیازی به پاسخگویی والزام برای فروش در بورس کالا هم وجود نداشته باشد تا بتوانند با عرضه محصولات در آن سوی آب های سودهای ارزی کلان به جیب زده و توجهی نیز به بازار ومشکلات آن نداشته باشند.به بیان ساده تر طرح چنین موضوعاتی نشان می دهد که در حال حاضر عملا نگاهی جامع به مشکلات کشور وجود ندارد وآفتی به نام بخشی نگری در حال وسیع تر کردن میدان بازی خود است. از سوی دیگر در شرایط فعلی به نظر می رسد این وضعیت تنها باعث متضرر شدن هر چه بیشتر سهامداران خواهد شد.مردمانی که بورس را جایی برای کسب وکاری سالم با حداقل سرمایه می دانند وبه امید یافتن روزنه ای برای مدیریت گرانی بی سابقه ماه های اخیر پا به آن گذاشته اند.جایی که در حال حاضر نه تنها “قاتق نان آنها نشده است بلکه قاتل جان شده است”

محبوبه نوری

انتهای پیام/